Iskustvo u gužvi

10 Jun

Retrospektivna izložba fotografkinje Goranke Matić “Iskustvo u gužvi” otvorena je u Crnogorskoj galeriji umjetnosti “Miodrag Dado Đurić” na Cetinju, u organizaciji Narodnog muzeja Crne Gore i Muzeja savremene umetnosti iz Beograda.

Direktor Narodnog muzeja Jakša Ćalasan je kazao da izložba predstavlja početak saradnje dvije instituciji, kao i da se nada da će se nastaviti nekim sličnim projektima. On smatra da je izložba Goranke Matić nešto posebno i da predstavlja svojevrstan presjek naših života. Direktorica MSU iz Beograda Maja Kolarić istakla je da je nakon beogradske premijere izložba prikazana u muzejima savremene umjetnosti u Novom Sadu, Banja Luci i Zagrebu, kao i da se sada predstavlja i crnogorskoj javnosti jer, prema njenim riječima, Goranka Matić uspjeva da kroz svoje fotografije i četrdesetogodišnji angažman prikaže ono što je naša zajednička istorija. Organizacija izložbe bila je povod da direktori dvije ustanove potpišu Memorandum o saradnji koji predviđa dalju realizaciju zajedničkih projekata.

Rukovoditeljka Umjetničkog muzeja Crne Gore, Mirjana Dabović Pejović, kazala je da je Goranka Matić hroničarka i učesnica važnih društvenih promjena koje su snažno obilježile istorijske tokove na našim prostorima.

– Fotografije svjedoče o posvećenosti, lucidnosti, izrazitom kreativnom nervu i energiji da prati, prepozna i zabilježi simboličke uporišne tačke kroz koje se može pratiti rastakanje jednog zajedničkog svijeta, ali i neki od njegovih bljeskova koji ostaju za istoriju. Sigurna sam da među ovim fotografijama svako od nas može prepoznati događaje i ličnosti koji su direktno ili indirektno uticali na naše formiranje – muzičkog ukusa, političke orijentacije, sistema vrijednosti i samo poimanje svijeta u kojem živimo. Kroz to prepoznavanje Goranka Matić je sama postala lice jednog vremena čiji je prilježni hroničar bila više od četiri decenije – naglasila je Dabović – Pejović.

Publici su se obratile i autorka Goranka Matić, kao i kustoskinja Una Popović, koje su priredile stručno vođenje kroz izložbu.

Izložba „Iskustvo u gužvi“ prezentuje autorkino ostvarenje u preko pet stotina fotografija i materijala druge prirode (arhiva, dokumentacija, foto-eseji). Izložba na Cetinju je nešto drugačije struktuirana, ali sa istovjetnim, već utvrđenim konceptualnim cjelinama: Prve autorske izložbe i  radovi realizovani u mediju fotografije; fotografije rok koncerata i protagonista novog talasa zajedno sa akterima likovne scene nastale osamdesetih godina u čijem je središtu bio Studentski kulturni centar u Beogradu (rok fotografija, način života aktera rok i umjetničke scene, dizajn omota muzičkih albuma); portreti (umjetnici, reditelji, pisci, političari i dr); 10 godina protiv (fotografije sa političkih skupova, manifestacija i protesta u Beogradu 1990–2000) i umjetnički projekti (projekti Moravice, Matrilinearno ogledalo, Memorabilije, Portreti sa prijateljicama, Ožiljci).

Autorka koncepcije i kustoskinja izložbe je Una Popović, viša kustoskinja Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, dok je koordinatorka i kustoskinja izložbe pri Narodnom muzeju Crne Gore Mirjana Dabović Pejović, rukovoditeljka Umjetničkog muzeja Crne Gore. Izložba će trajati do 31. jula 2023.

Goranka Matić rođena je 1949. godine. Završila je studije istorije umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Od 1971. godine bila je stalni saradnik Studentskog kulturnog centra kao jedna od urednica likovnog programa i kustos galerije „Srećna nova umetnost”. Od 1978. do 1980. vodila je „Galeriju 45” na Novom Beogradu.

Fotografijom se aktivno bavi od 1980. godine. Profesionalnu karijeru započela je u časopisu Džuboks, zatim Startu, Svijetu. Njene fotografije izlazile su u gotovo svim vodećim časopisima bivše Jugoslavije (Duga, Politika, Omladinske novine, Beorama, Ritam, Liberation, Polet, (New)Moment, Delo). Bila je urednica fotografije u nedjeljniku Vreme (1990–2006), u dnevnom listu Politika (2006–2010) i na Radio-televiziji Srbije (2011–2015). Tokom osamdesetih godina, najznačajniji je njen rad u oblasti rok fotografije, naročito u okviru neformalnog pokreta nazvanog novi talas. Tada nastaju neki od kultnih omota ploča vodećih muzičara tog perioda (Idoli, U škripcu, Bajaga i instruktori, Đorđe Balašević i dr). Pored toga, njen fotografski opus sadrži i portrete umjetnika, pisaca, reditelja, glumaca (ljudi sa umjetničke i kulturne scene), ali i političara, snimljenih za izborne i razne druge vrste kampanja. Autorka je brojnih fotografija sa društveno-političkim temama nastalih tokom turbulentnih devedesetih.

Predavala je na Fakultetu političkih nauka i Fakultetu za medije i komunikaciju u Beogradu (foto-žurnalizam i dokumentarna fotografija).

Prva je žena fotograf član foto-sekcije ULUPUDS-a.

Tokom svoje umjetničke karijere učestvovala je na brojnim kolektivnim i samostalnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Njeni radovi nalaze se u kolekciji Muzeja savremene umetnosti u Beogradu. Dobitnica je više značajnih nagrada.